bergsyrpa: [En: rock suite] er mengi allra þeirra bergtegunda sem hafa myndast innan eldstöðvakerfis. Áþekkar bergtegundir sem þróast hafa frá sams konar móðurkviku og við svipaðar aðstæður í möttlinum mynda bergraðir. ◊

Storkubergi á jörðinni má skipta í fjórar meginsyrpur og virðist hver um sig þeirra tengjast „jarðfræðilegu umhverfi“.

1. lág-alkalíska syrpan eða þóleiíska syrpan myndast á rekhryggjum.
   
   
2. alkaíska syrpan á úthafseyjum (Hawaii ◊ )
   
   
3. há-alkalíska syrpan á úthafseyjum og víðar
   
   
4. kalk-alkalína syrpan á sökkbeltum td. á „eldhringnum“.
   
   

Bergsyrpurnar myndast í megineldstöðvum og er alkalíska bergsyrpan einkennandi fyrir Snæfellsnes og Vestmannaeyjar en lág-alkalíska bergsyrpan (þóleiíska) einkennir rekbeltið sem liggur um Reykjanes, Langjökul, Hofsjökul og þaðan frá Grímsvötnum og þaðan norðr í Axarfjörð. Eldstöðvarnar á Suðurlandi frá Kötlu til Heklu mynda bergsyrpur sem falla á milli þessara tveggja þe. „millibergröðin“.

Fyrstu þrjár syrpurnar er auðvelt að skilgreina og á grafi þar sem styrkur alkalímalmanna Na₂O + K₂O er dreginn á móti kísli (SiO₂). Á myndinni eru lág-alkalísku (þóleiíska syrpan) og alkalísku syrpurnar á Íslandi bornar saman. ◊

Kalk-alkalínu syrpuna má td. greina frá þóleiísku syrpunni með grafi þar sem styrkur FeO er dreginn á móti kísli (SiO₂)

Heimild:

Sigurður Steinþórsson 2003: „Hvernig er talið að ólíkar kvikugerðir sem koma upp í íslenskum eldstöðvum verði til?“. Vísindavefurinn 11.11.2003. < http://visindavefur.is/?id=3851 >. (Skoðað 16.4.2010) leitarorð: bergsyrpur.