Í töflunni hér að neðan má sjá helstu gosmyndanir í nokkrum megineldstöðvum hér á landi. Þeim má skipta í hraunstöpla og hraungúla. Hraunstöplarnir verða til úr kviku sem er svo seig að hún er að mestu storknuð þegar hún þrengir sér upp um sívala gosrásina en líklegt er að sú kvika sem myndaði hraunstöpulinn Hvannadalshnúk í Öræfajökli hafi verið þannig. Flæðigúlarnir myndast líka úr súrri kviku sem er svo seig að hún hrúgar upp þykkum hraunum yfir og við gosrásina eins og á Torfajökulssvæðinu. Verði slík gos undir jökli myndast hraungúlar eða perlusteinsgúlar.
Eðli goss | Aðstæður við gos | Lögun gosrásar | ||
---|---|---|---|---|
Sívöl gosrás | Nokkrar sívalar gospípur á gossprungu | |||
TROÐGOS |
HRAUNSTÖPULL Dæmi: Hvanndalshnúkur ◊ |
|||
gos á yfirbori |
FLÆÐIGÚLL | |||
Dæmi: |
Laugahraun ◊ Hrafntinnuhraun ◊ ◊ Hrafntinnusker ◊ |
|||
gos undir jökli |
HRAUNGÚLL | |||
HRAUN (flæðigos) |
Dæmi: |
Hlíðarfjall ◊ Mælifell ◊ Syðri-Háganga |
||
gos undir jökli |
PERLUSTEINSGÚLL | |||
Dæmi: |
Bláhnúkur ◊ Prestahnúkur ◊ |
|||
Flokkun fastra súrra gosefna í megineldstöðvum eða í nágrenni þeirra. Heimild: Sigurður Þórarinsson, 1983. |