Dyngjufjöll eru mikil megineldstöð á miðjum sprungusveimi í Ódáðahrauni norðan Vatnajökuls. ◊ ◊. ◊ Hluti Dyngjufjalla virðast hafa lyfst við misgengi jarðlaga skömmu áður en þau hraungos urðu er leiddu til myndunar aðalöskjunnar fyrir um 7000 árum. Aðalaskjan, sem er um 45 km², er því basaltaskja. Súr innskot finnast á fáeinum stöðum í Dyngjufjöllum en súru bergi gaus eldstöðin fyrst í sprengigosi 1875 þegar hún gaus um 2,0 km³ af rýólíti. ◊ ◊ Við þetta gos myndaðist önnur askja sem er 11 km² að flatarmáli í basaltöskjunni sem fyrir var. Þessi askja hefur fyllst af grunnvatni og í henni er dýpsta vatn landsins, Öskjuvatn 217 m djúpt. Þóleiítgos hafa síðan orðið í Öskju árin 1921, ’22, ’23, ’26 ’29 og ’61.

Víti sem er norðan Öskjuvatns myndaðist líklega við gufusprengingu undir lok gossins 1875. ◊

Til baka í öskjur.