gangur, berggangur: [En: dike, dyke; De: Gang {m}, Gesteinsgang {m}] berg sem hefur storknað í aðfærsluæð ◊ ◊ ◊ eldstöðvar eða fyllt upp í sprungu; Sandur sem fellur í sprungu og harðnar það meira en grannbergið myndar stundum ganga. ◊
kvikugangur: [En: magmatic dike; De: magmatischen Dykes] er nýyrði (~ 2014 í isl.) enda stutt síðan farið var að fylgjast með því hvernig kvika þrengir sér inn í sprungur og glufur nálægt yfirborði jarðar. Áður sást þessi kvika sem storknað berg eftir að roföflin gerðu það sýnilegt á yfirborði sbr. dæmin hér að neðan. Kvikugangurinn frá kvikuþrór Bárðarbungu að gosstöðvum Holuhrauns er gott dæmi um þetta.1 ◊
Nokkur dæmi um ganga
Reiðskörð / Rauðsdalsskörð, á Barðaströnd. ◊.
Gangur í Jökulsárgljúfri við Hafragilsfoss. ◊.
Gangur í Festarfjalli austan Grindavíkur. ◊ ◊
Gangur í fjöru við Kirkjuhól í Staðarsveit á Snæfellsnesi. ◊ og nærmynd af sama gangi. ◊
Basaltgangur í gabbrói nálæt Hoffellsjökli. ◊
Basaltgangur við Guðlaugsvík vestan Hrútafjarðar. ◊
Hvítserkur við austanvert Vatnsnes ◊
Tröllkonustígur í Fljótsdal. ◊
Gangur í fjöru á Svartnesi ◊.
Gangur í Mjóafirði ◊
Berggangur við Superiorvatn. ◊
Ship Rock í Nýja Mexíkó. ◊
Berggangurinn mikli í Zimbabwe [The Great Dyke]
Sjá laggang.
Heimildir: | ||
1 | Freysteinn Sigmundsson et al 2014: „Segmented lateral dyke growth in a rifting event at Baárðarbunga volcanic system, Iceland“, 8 JANUARY 2015 | VOL 517 | NATURE | 191, Nature. |