Molaberg:

Molaberg [Gr:klastos: brotinn; En: clastic rock, clastic sediment] er fyrst og fremst flokkað eftir kornastærð. |T| Það er auk þess flokkað eftir flutningshætti, myndunarstað, lagskiptingu korna, áferð og þeim steintegundum sem það er gert úr. Nokkur dæmi:


a

Vatnamyndanir: Ár- og vatnaset:
Kornastærð: Allar kornastærðir koma fyrir. ◊

Aðgreining ◊ og lagskipting korna: Korn eru vanalega vel aðgreind, víxl- og linsulaga á áreyrum, skálaga neðan til í óshólmum ◊ ◊ ◊ og með láréttri lagskiptingu á botni stöðuvatna. Jökulár geta myndað hvarfleir ◊ sem myndar árstíðabundna lagskiptingu og aðgreiningu korna.

Áferð korna: Eftir því sem kornin velkjast lengur slípast þau og verða ávalari (völuberg).

Steindir: Eftir því sem kornin velkjast lengur tapast veikustu steindirnar eins og glimmer og feldspat. Þessa gætir lítið hér á landi vegna stuttrar flutningsleiðar. Þungar steindir setjast ennfremur fyrr til en léttar.

Gull, ◊ ◊ platína og demantar geta aðgreinst frá öðrum kornum, sest til og myndað arðbær námasvæði.

Leifar dýra- og plöntusvifs, auk steingerðra jurtahluta, finnast oft í vatnaseti.
b Vindborið set: Foksandur, ◊ gjóska, ◊ löss. ◊

Kornastærð: Aðeins fínustu kornin berast með vindi og kornastærð er háð vindstyrk.

Aðgreining og lagskipting korna: Grófustu kornin falla fyrst sem best sést í gjóskugeirum eldfjalla. | Hekla 1104 | Korn í eldfjallaösku og annarri gjósku eru vel aðgreind eftir stærð auk þess sem foksandurinn er vanalega með áberandi víxllögun. ◊ ◊

Löss eru vindborið set úr mélu og vanalega ekki lagskipt sem líklega stafar af róti plantna og dýra meðan á myndun stendur. ◊

Áferð korna: Korn foksands eru oft með mattri áferð vegna snöggra árekstra sem þau verða fyrir við önnur korn. Korn gjósku eru sjaldnast núin. ◊

c Jökulborið set: Jökulurðir, jökulöldur → jökulberg.

Kornastærð: Allar kornastærðir koma fyrir. ◊ ◊

Aðgreining og lagskipting korna: Lagskipting er engin því jökullinn vöðlar öllu saman.

Áferð korna: Kornin eru núin en hvergi nærri eins vel og hjá vatna- eða sjávarseti. Þau eru oft með rispum.

Steindir, bergtegundir: Oft má sjá í jökulruðningi korn úr sérkennilegum bergtegundum sem óvíða finnast. Þannig hafa grettistök verið notuð til að sýna fram á rennslisleiðir jökla í Skandinavíu og Ölpunum.
d Hrun: Þursaberg. ◊

Kornastærð: Allar kornastærðir koma fyrir.

Aðgreining og lagskipting korna: Engin lagskipting.

Áferð korna: Ónúin korn með brotsári og hvössum brúnum.

Steindir, bergtegundir: Segja til um uppruna hrunsins.
e Sjávarset við strendur og á landgrunni: Sjávarkambur (malarkambur, fjörukambur), ◊ malarrif, ◊ ◊ eiði, grandi, marbakki, óseyrar.

Kornastærð: Allar kornastærðir koma fyrir. ◊ ◊

Aðgreining og lagskipting korna: Korn eru vel aðgreind og lagskipt. Dreifingin fer einkum eftir ölduróti og straumþunga. Lagskipting er yfirleitt víxllaga við strendur þar sem ölduróts gætir en skálaga og lárétt lagskipting er á meira dýpi.

Áferð korna: Kornin eru vel slípuð og lábarin ◊ ◊ sem kallað er.

Steindir: Þau korn sem lengi hafa velkst í ölduróti hafa oft misst veikustu steindirnar, sbr. ársetið. Víða við strendur erlendis er því fínkorna kvarssandur úr kornum sem borist hafa langt að.